توماج وحید افشار سخنگو و رئیس کمیسیون عمران، برنامه‌ریزی و حمل و نقل شهری شورای اسلامی شهر ارومیه
✍️یادداشت:
آلودگی هوای این روزها و توسعه پایدار
ضروریات و الزاماتی برای امروز به قصد آینده
📍بی‌شک امروز توسعه پایدار یکی از اساسی‌ترین مفاهیم برای پیشرفت جوامع است. رویکردی که نه تنها به مسائل اقتصادی و اجتماعی می‌پردازد، بلکه محیط زیست و آیندگان را نیز به‌عنوان یکی از ارکان اصلی خود در نظر می‌گیرد.
در این میان، آلودگی هوا به‌ویژه در شهری نظیر اورمیه به یکی از چالش‌های بزرگ تبدیل شده است. موقعیت منحصر به فرد اقلیمی، طبیعی و جغرافیای آن، از سوی دیگر رشد نامتوازن و عملا به‌دور از پیش‌بینی و برنامه، گویای یک ناترازی چند وجهی است که هم ظرفیت‌هایش دیده نشده و به شکوفایی نرسیده و هم دارایی‌هایش تحت اثر مدیریت‌های نامتناسب و کندتر از سرعت نمو در سال‌های اخیر با معضلاتی همچون کاهش تراز آب دریاچه اورمیه، کاهش سطح آب‌های زیر زمینی، افزایش ذرات معلق، انتشار گازهای گلخانه‌ای، نهایتا منجر به کاهش کیفیت هوا شده است که در ایام سرد سال کاهش بارندگی و اینورژن به وضوح در روزمرگی اختلال ایجاد کرده و قابل مشاهده بوده و ملموس است.
حفظ و احیای منابع طبیعی و ثروت خدادادی اورمیه نیازمند رویکردهای علمی، عملی و بلندمدت در چهارچوب توسعه پایدار با همراهی تمام ذی‌نفعان و ذی‌نفوذان است.
لزوم ورود سریع و چند جانبه مدیریت شهری به عرصه مدیریت انرژی و بهبود کیفیت هوا به عنوان اصلی‌ترین رکن اجرایی شهر می‌توانند نقش کلیدی در کاهش آلودگی هوا و بهبود شرایط زیست‌محیطی ایفا کند و ضروری است با لحاظ مقوله انرژی‌های پاک و بهره‌وری انرژی ضروری، اقداماتی همچون نصب پانل‌های خورشیدی بر بام ساختمان‌های اداری، تجاری و مسکونی را پیگیری و این مهم می‌تواند به تولید انرژی پایدار و کاهش مصرف سوخت‌های فسیلی کمک کند.
از سوی دیگر، رعایت الزامات مبحث ۱۹ مقررات ملی ساختمان در زمینه عایق‌بندی حرارتی و انرژی در تمامی ادارات و ساختمان‌های قدیم و جدید، گامی مؤثر در کاهش هدررفت انرژی خواهد بود.
همچنین کنترل مصرف انرژی در بخش‌های مختلف مانند کاهش دمای موتورخانه‌ها در فصول سرد سال، از دیگر اقداماتی است که شهرداری‌ها می‌توانند با نظارت و همکاری دستگاه‌های مرتبط اجرایی کنند. این اقدامات علاوه بر کاهش مصرف انرژی، بهبود کیفیت هوای شهر، کاهش هزینه‌های جاری را نیز به همراه دارد.
کمک هزینه یا ترسیم مسیری برای تبدیل سه هزار تاکسی فرسوده به برقی، خرید اتوبوس‌های برقی، طرح‌های توسعه شهری برای کاهش سفرهای روزانه و ...
نقش مردم و فرمایشات رهبر انقلاب
رهبر معظم انقلاب در بیانات خود، بارها بر اهمیت مشارکت مردم در تحقق اهداف ملی و ذیل آن اهداف محلی تأکید کرده‌اند. ایشان در سال جهش تولید با مشارکت مردم، از آحاد ملت خواستند تا با همکاری و همیاری یکدیگر، مسیر پیشرفت کشور را هموار سازند. ارتباط میان جهش تولید و مسائل زیست‌محیطی نیز غیرقابل انکار است؛ چرا که تولید پایدار نیازمند به‌کارگیری فناوری‌های دوست‌دار محیط زیست و کاهش اثرات مخرب صنعت بر طبیعت است.
با بهره‌گیری از ظرفیت‌های مردمی و سیاست‌گذاری‌های صحیح، می‌توان آلودگی هوا را کنترل و شرایط زندگی بهتری برای مردم ایجاد کرد.
سخنان رییس جمهور پزشکیان و ضرورت اجرا
در این راستا، دکتر مسعود پزشکیان، از چهره‌های برجسته سیاسی و علمی کشور، بر لزوم استفاده از انرژی‌های پاک و تجدیدپذیر تأکید کرده است. وی معتقد است که استفاده از منابع انرژی پایدار نظیر انرژی خورشیدی، بادی و آبی، می‌تواند علاوه بر کاهش وابستگی به سوخت‌های فسیلی، به بهبود کیفیت هوا و کاهش آلودگی کمک شایانی کند.
شهرداری‌ها می‌توانند با ایجاد مشوق‌های مالیاتی و حمایت از پروژه‌های مبتنی بر انرژی‌های تجدیدپذیر، شهروندان و سرمایه‌گذاران را به سمت این حوزه سوق دهند.
آینده‌ای روشن با نگاه به توسعه پایدار
حل معضلاتی نظیر آلودگی هوا و تغییرات اقلیمی، نیازمند همگرایی سیاست‌های کلان، همکاری بین‌بخشی و مشارکت فعال مردم و نهادهای شهری است. با توجه به فرمایشات رهبر انقلاب و تأکید بر جهش تولید، بهره‌گیری از انرژی‌های پاک و برنامه‌ریزی اصولی برای توسعه پایدار، می‌توان گامی مؤثر در بهبود کیفیت زندگی شهروندان و حفاظت از منابع طبیعی برداشت. اورمیه و شهرهای مشابه با وجود چالش‌ها، می‌توانند الگوی موفقی در این زمینه باشند.
ورود شهرداری‌ها به اجرای برنامه‌های عملیاتی همچون نصب پانل‌های خورشیدی، اجرای مبحث ۱۹، و بهینه‌سازی مصرف انرژی، نقطه عطفی در حرکت به سوی آینده‌ای پایدار خواهد بود.
راهکارهای مبتنی بر فناوری‌های نوین
امروزه هوشمندسازی و توسعه شهرهای هوشمند به عنوان یکی از اساسی‌ترین سیاست‌های دولت‌ها و شهرداری‌ها در سراسر جهان با هدف مدیریت منابع و کاهش آلودگی هوا و در نتیجه افرایش شاخص‌های سلامتی در جوامع است.
توسعه خدمات الکترونیکی در تمامی ابعاد از طریق کاهش تردد و سفرهای درون‌شهری، مژده‌بخش شهری آرام، به‌دور از ترافیک و پاک برای ساکنان آن خواهد بود.
مشارکت شهروندان
تشویق و هدایت راهکارهای عملی برای مشارکت شهروندان در کاهش آلودگی هوا مانند استفاده گسترده از وسایل نقلیه عمومی در کنار کاهش استفاده از وسایل نقلیه شخصی، توسعه استفاده از موتورسیکلت و دوچرخه‌های برقی، ثرفه‌جویی و کاهش مصرف انرژی در خانه و محل کار، کاشت گسترده درختان، آموزش و فرهنگ‌سازی در راستای استفاده از خدمات الکترونیکی و سهیم کردن شهروندان در سرنوشت و آینده فرزندانشان مهم‌ترین راهکار در این راستا و در خصوص اهداف مدنظر سیاستگذاران در حوزه توسعه پایدار خواهد بود.