تصور عمومی و باور غلطی از مسئله مدیریت شهری

اکبر ابوالفتحی:

مدیر روابط عمومی شورای اسسلامی شهر ارومیه

مدیریت شهری  که همانا به عنوان یک رویکرد نوین در حل معضلات و مشکلات بوجود آمده در جامعه نقش مهمی به‌ عنوان یک پارلمان محلی در عرصه زندگی شهری ایفا می‌نماید.شوراهای شهر به عنوان یک عنصر از مدیریت‌ شهری در اداره شهرها در سطح محلی نقش مهمی را بر عهده گرفته است.

مدیریت شهری یکی از مسائل نوین علوم سیاسی و مدیریت در چهارچوب مفاهیمی نظیر تمرکززدایی و حكومت هاي محلی است. هر چند از زمان پیدایش دموکراسی های غربی بحث تمرکززدایی و محلی گرایی به نوعی مطرح بوده است اما در کشور ما مسئله تمركززدايي و مدیریت شهری مفهوم نوینی است که پس از پیروزی انقلاب و مطرح شدن شوراها در ذیل اصل هفتم قانون اساسی وارد گفتمان سیاسی و اجتماعی جامعه ایران شد.

با تشکیل شوراهای اسلامی شهرها، نقطه عطفی برای مدیریت مشارکتی در ایران بوجود آمد. شوراهای اسلامی شهر در مدیریت شهری و بررسی عملکرد و کاستی‌ها در قانون شوراهای شهر و جلب مشارکت مردمی و میزان موفقیت‌ شورای شهر در مدیریت شهری و تنگناها و معضلات مربوطه نقش آفرینی میکند

    آنچه كه مردم از كار شورا مشاهده كرده اند تهيه و تصويب طرح هايي براي عمران و آباداني شهرها و روستاهاست. لوايحي كه از سوي شهرداري ها مي آيد نيز بخش ديگري از مصوبات اين نهاد محسوب مي شود بنابراين از هر كسي كه درباره وظايف شورا بپرسي، يك مجلس محلي در گفته هاي خود را ترسيم مي كند.
    

بدون ترديد، سياستگذاري و مديريت شهرها بدون مشاركت مردم و به كارگيري روشهاي نوين مديريت امكان پذير نيست. شوراي شهر يكي از نهادهايي است كه با حضور نمايندگان شهروندان، مشاركت مردم در سياستگذاري و مديريت شهري را فراهم مي كند.

بنیانگذاران قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران با توجه به وسعت و پراکندگی جمهوری اسلامی ایران از همان ابتدا اصل شوراهای شهر و روستا را به مثابه یکی از اصول جمهوری اسلامی در فصل هفتم قانون اساسی آورده تا با مشارکت دادن مردم مؤمن و متدین در اداره امور مربوط به خودشان، زمینه رشد و شکوفایی شهرها را فراهم آورند

اما متأسفانه در طول 36 سالی که از عمر با برکت جمهوری اسلامی میگذرد از ظرفیت های قانون اساسی و شوراهای شهر به خوبی استفاده نشده و تصور عمومی نقش شوراهای شهر را تا حد یک ناظر شهرداری  و یا شورای شهر شهرداری پایین آورده است.

عمده وظايف شوراها نيز در حال حاضر به اداره امور شهرها و روستاها در حوزه هايي چون عمران و آباداني، نظارت بر عملكرد شهرداري ها، تلاش در جهت توسعه امكانات رفاهي و بهداشتي، نظارت بر معماري ساختمان ها، توسعه شبكه حمل و نقل و حل مشكلات ترافيك معطوف شده است

تصور عمومی و باور غلطی که از مسئله مدیریت شهری در ایران وجود دارد آن را محدود به مدیریت شهرداری نموده است در حالی که مسئله مدیریت شهری مسئله ای فراتر از امور شهرداری و شامل کلیه مسائل مربوط به یک شهر اعم از گسترش کالبدی، توسعه فضای سبز، امکانات رفاهی و تفریحی و سایر موارد مربوط به یک شهر می شود؛

یکی از مهمترین عناصر که می تواند نقش مهمی در بهبود مدیریت عملکرد شهری داشته باشد شورای شهر است. امروزه یک مدیر شهری باید بتواند نقاط قوت و ضعف شهر خود را شناخته و در صدد تقویت مزایای رقابتی آن بر آید؛ از این رهگذر است که شهر می تواند نقطه قابل اتکایی در شبکه اقتصادی کشوربیاید و تقش خود را در جهت توسعه ملی بهبود بخشد.

 بنابر این مدیریت شهری با مدیر و ناظر شهرداری تفاوت های بسیاری دارد و مسئول ارتقاء قابلیت ها و توانمندی های شهر و شهرنشینان است در حالیکه بیشتر مجری برنامه های مدیران شهری است و پاسخگویی و مسئولیت آن محدود به نحوه عملکرد است و نه نتایج و پیامدهای آن.