سه شکل نهادینه اداره جامعه جدید

دولت الکترونیک ، شهر مجازی و روابط عمومی الکترونیک

اکبر ابوالفتحی کارشناس علوم ارتباطات

مدیر روابط عمومی شورای شهر ارومیه

امروزه ما در عصری زندگی می کنیم که به عصر ارتباطات و اطلاعات و یا به تعبیری بهتر " انقلاب ارتباطات " و یا انقلاب اطلاعات مشهور است . انقلاب ارتباطات محصول همگرایی در دو حوزه و جریان مهم فناوری یعنی تحول در حوزه ارتباطات و دیگری تحول در حوزه اطلاعات که این دو جریان به موازات هم پیش می روند . نماد فناوری اطلاعات رایانه و نماد فناوری ارتباطات مخابرات ، تلویزیون و بزرگ راههای اطلاعاتی می باشد که با تلفیق این دو نماد تحول چشم گیری در جهان ایجاد شده است .

حضور این دو نماد در کنار هم مقدمات انقلاب بزرگ را فراهم کرده است و در زندگی تک تک ما ، سازمان ها و کل جامعه حضور دارد و به انقلاب ارتباطات معروف است . این انقلاب علاوه بر حرکت به سوی دیجیتالی شدن ، همه پدیده ها و شئون زندگی اجتماعی را متحول کرده است . این تحول شیوه های تولید ، شیوه های اقتصادی ،اجتماعی ، جنگ سرد و ... را در بر می گیرد . عمق و گسترش این گونه تحولات تا آنجاست که با حذف آنها زندگی در جهان کنونی ناممکن ساخته است.

فناوری به شدت و با حجمی فراوان زندگی و محیط کار ما را تحت تاثیر قرار داده است که بشر بدون استفاده از فناوری های موجود قادر نیست کاری را به انجام برساند زیرا با شتاب انتشار داده ها آمار و اطلاعات ، ما شاهد انقلاب جدید در زمینه اطلاع رسانی و نیز انفجار اطلاعات هستیم . تبدیل دهکده جهانی به "ذهنیت جهانی" و انقلاب اطلاعات دلالت بر تحولی شگرف و عمیق در این عرصه دارد .

انقلاب اطلاعات آن گونه مهم و حیاتی است که معیار توسعه یافتگی در آینده نزدیک ، میزان بهره گیری کشورها از این پدیده و درک آن از انقلاب اطلاعاتی است . در یک جمع بندی پاسخگوی شدن دولت ، خارج شدن اطلاعات از دست حکومت ها ، شفافیت اطلاعات ، شکل گیری تشکل های مردمی به عنوان مهم ترین راه به سوی دموکراسی ، تنوع و تکثر حاکمیت و پذیرش آن از سوی حکومت ها از جمله نشانه های مشارکت مردم در عصر ارتباطات و اطلاعات است این روند باعث تشکیل دولت الکترونیک و سایبر دموکراسی شده است .

ظرفیت های جهانی مجازی متاثر از تکنولوژی ارتباطی و اطلاعاتی جدید است که جامعه را وارد فضایی کرده است که از آن تعبیر به جامعه اطلاعاتی می شود . در فضای جدید دولت الکترونیک ، شهر مجازی و روابط عمومی الکترونیک سه شکل نهادینه اداره جامعه جدید است که توسط بخش دولتی سازماندهی و سیاست گذاری می شود . با این نگاه در کشورهای توسعه یافته ، دولت و شهر صرفا" تکیه به مکان و جغرافیا واقعی تعریف نمی شود بلکه بر اساس فضای تولید شده  در قالب واقعیت مجازی نیز معنا پیدا می کند .

در نگاه اولیه شهرهای مجازی متاثر از ایده شهر اطلاعاتی بوده و در شهر اطلاعاتی تلاش می شود که یک جایگاه مورد انتظار از دستیابی به اطلاعات مربوط به شهر به وجود آید . این شهر اطلاعاتی منشا ظهور مدیریت جدید شده که به آن مدیریت دانش محور گفته می شود . شهر دو فضایی با نگاه آینده گرا مبتنی بر همین مدیریت دانش محور است . مدیریت دانش محور برخاسته از راه حل های اداره شهر مبتنی به مراکز منابع الکترونیک است . در شهر مجازی ، خدمات الکترونیک بدون هیچ محدودیت زمانی و مکانی انجام می شود . مفهوم شهر و دولت مقید به ساعت کاری اداری ، تبدیل به شهر دولت 24 ساعته در هفت روز هفته می شود و شهروندان در همه ساعات و دقایق روز امکان بهره مندی از خدمات دولتی و سرویس شهری و از جمله روابط عمومی را خواهند داشت .

اما شاید عمده ترین سئوالات ما در عصر اینترنت این باشد که چگونه می توانیم برای رسیدن به اهداف روابط عمومی از سرویس های الکترونیک استفاده کنیم و مهم تر این که چگونه می توانیم توسط این سرویس ها ارتباط مشتری و یا مخاطب را با روابط عمومی برقرار سازیم .

تکنیک های جدید، مناسبات ارتباطی بین روابط عمومی و مخاطبان آن را تغییر خواهد داد و مسائل جدید و به روز خواهد شد اما پیام رسانی به صورت یک مسئولیت مداوم روابط عمومی ها باقی خواهد ماند و با ورود به دنیای جدیدی که در آن اینترنت حرف اصلی را می زند روابط عمومی مسئولیت های تازه می یابد.که در نتیجه با کامپیوتری شدن کارها ، کارکنان موسسات کاهش می یابند و نقش مشاوره روابط عمومی توسعه می یابد . در آینده تعداد موسسات روابط عمومی افزایش می یابد ، روابط عمومی ها تخصصی تر می شوند و به کارهای تخصصی روی می آورند و ابعاد و محدوده اختیارات روابط عمومی ها افزایش می یابد . متخصصان روابط عمومی به ارتباطات راه دور روی می آورند . هزینه ها و کار عملی و خدماتی در روابط عمومی کاهش و نقش مشاوره و اطلاع رسانی روابط عمومی افزایش می یابد و در یک کلام بسیاری از امور کارشناسان روابط عمومی کامپیوتری می شود .