انقلاب اسلامی ایران؛ رخداد بی نظیر فرهنگی در قرن بیستم

دکتر محمدرضا علیزاده امامزاده

 رئیس کمیسیون فرهنگی شورای اسلامی شهر ارومیه

یادداشت:

بسمه تعالی

بسیاری از اندیشمندان و مورخین معاصر، انقلاب اسلامی ایران را بزرگترین رخداد فرهنگی قرن بیستم در جهان می دانند .انقلاب اسلامي ايران كه در بهمن ماه سال 57 متولد شد، در عين داشتن اهداف سياسي و اجتماعي، نگاه خاصي به فرهنگ، تمدن و جهان بيني اسلامي داشت. اين رويداد در بيداري مسلمانان جهان و حتی غیرمسلمانان و نوزايي باورهاي ديني، نقش عمده اي ايفا كرد؛ گرچه تلاش زورمندان جهان، به ويژه در غرب، بر آن بوده است كه همواره از انقلاب اسلامي ايران چهره اي ضد فرهنگي و متجاوز ترسيم نمايند.

انقلاب اسلامی در ایران به رهبری حضرت امام خمینی(ره) باعث بیداری تمامی مسلمانان جهان و سبب ایجاد و رشد انگیزه انقلاب های دیگر در کشورهای اسلامی شد که امروزه پس از گذشت سال‌های متمادی این انقلاب ها همچنان جریان دارد.

انقلاب اسلامي به عنوان يكي از مهمترين و عظيم ترين رويدادهاي قرن معاصر، داراي بركات و نتايج بسيار بزرگ و درخشاني در ايران و جهان بود.

روژه گارودي، انديشمند مسلمان فرانسوي در يكي از مقالات خود، انقلاب اسلامي ايران را اينچنين توصيف مي كند:

«به راستي انقلاب اسلامي كه امام خميني (ره) آن را رهبري كرد به هيچيك از انقلاب هايي كه در قبل برپا گرديدند، شبيه نيست، در طول تاريخ انقلاب هايي بودند كه به هدف تغيير نظام سياسي برپا گرديدند. انقلاب هاي اجتماعي هم در جهان رخ داده است و نشانگر خشم فقرا عليه اغنيا بود، انقلاب هاي ملي هم خشم خود را عليه استعمارگران و غاصبان خالي كردند. اما انقلاب اسلامي ايران نيز داراي تمامي اين انگيزه ها بود. اين انقلاب علاوه بر موضوعاتي كه گفته شد داراي معاني جديدي بود كه نه فقط حكومت سياسي، اجتماعي، استعماري را سرنگون كرد، بلكه مهمتر از آن تمدن و جهان بيني خاصي را كه در مقابل دين علم شده بود، واژگون ساخت.»

پیدایش انقلاب اسلامی ایران به رهبری حضرت امام خمینی (ره) جهشی برای حضور واقعی دین اسلام در عرصه جهانی به شمار می رود و روحیه مبارزه با حکومت های مستکبر و خودکامه را نشان می دهد. همانطور که مقام معظم رهبری (مدظله العالی) می فرمایند : « اگر انقلاب اسلامی و امام بزرگوار ما نبود و اگر اسلام پرچمدار انقلاب و تحوّل در این کشور نبود، هیچ امیدی وجود نداشت که سلطه جهنّمیِ تحقیرآمیز امریکا و حکومت دیکتاتوریِ قسیّ‌القلب پهلوی از این مملکت برکنده شود».

اگر کاوشی در تاریخ 36 سال انقلاب اسلامی داشته باشیم، متوجه خواهیم شد که این انقلاب در طول دوران شکل گیری، رشد و تثبیت خود و با توجه به ددمنشی و نوطئه های فراوان نظام جهانی سلطه تاکنون، در پنج مقطع در مسیر رشد و اعتلا قرار داشته است:

مقطع اول، بیداری اسلامی در ایران از سال 42 آغاز شد و در سال 56 به اوج خود رسید. در سال 57 به ثمر نشست و در این برهه از زمان، افرادی چون شهید بهشتی، شهید مفتح، شهید مطهری و ... نقش موثری در به بارنشستن این انقلاب و بیداری دانشگاهیان و عامه مردم داشتند.

در این مقطع که از دوره های حساس پس از انقلاب است، اگر روشنگری و هدایتگری های امام امت نبود شاید اتفاقی می افتاد که امروز، نظیر آن را برای خیلی از کشورهای اسلامی شاهد هستیم که انقلاب آنها به بی راهه رفته است.

مقطع دوم، هشت سال دفاع مقدس و درخشش مردم عزیز ایران است که با بسیج همه جانبه توانستند معادلات سیاست مداران شرق و غرب را در هم کوبیده و چهره سیاسی خاورمیانه را تغییر دهند. جنگ 8 ساله و دفاع مقدس ما جنگ بین ایمان و کفر بود و در صحنه های نبرد بعد معنوی، ارتباط با خدا، اخلاص، بی توجهی به امکانات دنیوی و در یک کلمه توکّل بازتابی دیگر داشت. مدیریت امام بر کل انقلاب و از جمله بر دفاع مقدس نشأت گرفته از همان ولایت تشریعی خدا بود و رهبری امام تجلی بخش و تبلور ولایت معصوم بود که ولایت معصوم خود تجلی بخش ولایت الله است.

شاید اگر سنخ و صبغه انقلاب ما فرهنگی نبود و مثلا سیاسی و یا اقتصادی بود هرگز در دوران دفاع مقدس شاهد این رشادتها و دلاوریهای رزمندگان اسلام در خط مقدم و مردم خداجوی کشور در پشت جبهه های حق علیه باطل نبودیم.

امروزه با تدبیر برخی تمهیدات می توان نسبت به بازنمایی و برجسته سازی صبغه فرهنگی انقلاب اسلامی برای جهانیان، بار دیگر به صدور ارزش های فرهنگی ایرانی و اسلامی به ملل ستم دیده جهان امیدوار بود. برای این منظور می توان با اقداماتی نظیر: دعوت و تبيين مفاهيم و معارف اسلامي در جهان، معرفي و تبيين فرهنگ و تمدن ايراني و انقلاب اسلامي، معرفي شخصيت و سيره ي نظري و عملي حضرت امام (ره)، شناساندن اصول و مباني انقلاب اسلامي به جهانيان، معرفي تحولات معنوي، فكري و اجتماعي ملت مسلمان ايران در پرتو انقلاب اسلامي، معرفي و احياي آثار شخصيت هاي اسلام شناس و ايران شناس، معرفي فرهنگ، هنر، ادبيات، شعر انقلاب اسلامي، ارائه ي طرح و فراهم آوردن زمينه هاي گفتگوي فرهنگ ها، تقويت وحدت امت بزرگ اسلامي، معرفي چهره ي اصيل تشيع و احياي فرهنگ اهل بيت (ع)، ترويج و گشترش زبان و ادبيات فارسي و زبان و ادبیات سایر اقوام تشکیل دهنده این موزائیک ملی و برخی اقدامات دیگر چهره فرهنگی این انقلاب را بیش از پیش به آحاد مردم در اقصی نقاط جهان معرفی نمود.

ان شاء الله بیش از گذشته، در آینده ای نه چندان دور با تحقق اهداف سند چشم انداز و اقتصاد مقاومتی، شاهد ایرانی سرافرازتر و آبادتر نه فقط در خاورمیانه بلکه در کل جهان باشیم.