دکتر علیزاده رییس کمیسیون فرهنگی و اجتماعی :

نقش معلم در تعليم و تربيت

یاداشت:

معلمان ، يکي ازاقشار شريف اجتماع به حساب مي آيند اين امر به خاطر شرافت مسئوليت هايي است که معلمان عهده دار آنها هستند تعليم و تربيت  دو مسئوليت مهمي است که معلمان به آنها مبادرت مي ورزند و لذا معلمان هم در پيشرفت هاي علمي جامعه و هم در تربيت و پرورش انسانهاي مفيد و مسئوليت شناس نقش قابل توجهي را ايفامي کنند . انان رکن اساسي  نظام  آموزشي  و تربيتي به حساب مي آيند و موفقيت يا عدم موفقيت اين نظام در دستيابي به اهداف خود تا حدود زيادي وابسته به تلاش ها و فعاليت هاي معلمان است . معلمي ، در حقيقت يک مسئوليت است ، مسئوليتي بزرگ و تعيين کننده . در اهميت وظيفه و مسئوليتي که معلمان برعهده دارند، همين بس که امام خميني (ره) ، معلمي را شغل انبيا مي داند . انبياي ، الهي ، معلمان بزرگ بشريت هستند و يکي از رسالت هاي مهم آنها – به نقل قرآن – تعليم بشر است ، تعليمي که متضمن سعادت انسانهاست و آنها را به راه مستقيم الهي هدايت ميکند. معلمان نيز بايد با پيروي از پيامبران ، نقش و مسئوليت معلمي را به خوبي به انجام رسانند.

اسلام براي علم اندوزي ، اهميت فراواني قايل است . آمده است که پيامبر اسلام (ص) در مسجد خود به دو جلسه گذشتند و فرمودند : ( هر دو بر خير هستند ؛ اما يکي از اين دو از ديگري برتر است ؛ دسته اول دعا ميکنند و به سوي خدا رو مي آورند . خداوند اگر بخواهد خواسته آنان را بر مي آورد و اگر بخواهد از آنان منع مي کند . اما ، گروه دوم فقه علم مي آموزند و به نادانان آموزش مي دهند ، پس اينان برتر هستند و من هم معلم برانگيخته شده ام . پس ميان گروه دوم نشست.)

درست است که هدايت انسان به سوي خدا ، امر بسيار مهمي است و کاري که معلم در اين راستا با آموزش هاي خود انجام مي دهد ، بسيار با ارزش است . اما ، اينگونه نيست که علوم ديگر – مانند علوم تجربي که پيشرفت هاي ماده جوامع اسلامي را موجب ميشوند – کم اهميت تلقي شوند . معلماني که به تدريس و آموزش اينگونه علوم مي پردازند ، کار مهمي را انجام ميدهند . آنان با اين کار ، موجبات پيشرفت هاي علمي و مادي جامعه اسلامي و استقلال و خودکفايي آن را فراهم ميسازند و اگر اين کار را با انگيزه و نيت الهي انجام دهند ، بي ترديد ، کارشان جنبه الهي خواهد داشت و در نزد خدا ماجور خواهند بود . در منطق الهي ، همه علومي که مفيد به حال جامعه هستند ، با ارزش تلقي ميشوند ؛ چه اينکه علوم اسلامي به معني اخص کلمه باشند و چه علومي که موجبات پيشرفت هاي جامعه اسلامي در ابعاد مختلف را فراهم مي گردانند و زمينه ساز خودکفايي و بي نيازي جامعه از ديگران ميشوند .

در کنار تعليم ، کار مهم ديگري که معلمان انجام مي دهند ، تربيت است . معلمان ، چه اينکه مستقيماً در کار تربيت و پرورش دست اندر کار باشند و چه اينکه ، مستقيم به اين کار مبادرت نکنند ، در هر دو حال ، در تربيت متعلمين ، نقش ايفا مي کنند . معلميني که مستقيماً در کار تربيت ، مشغول هستند از تاثيرات مستقيمي در تربيت دانش آموزان برخورداند. ديگر معلمان نيز با منش و رفتارهاي خود در پرورش متعلمان اثر ميگذارند . بنابراين ، بر همه معلمان لازم است با اتصاف به صفات حسنه ، تلاش کنند آثار تربيتي مطلوبي در متعلمين ايجاد کنند . ايمان ، پاکي ، درستکاري ، مسئوليت شناسي و جديت در امر تدريس ، متصف بودن به اعمال صالح ، حسن خلق ، پرهيز از رياکاري ، صداقت ، فروتني ، عدالت ، رعايت حقوق دانش آموزان ، علو همت و عفت نفس از جمله صفاتي هستند که معلمان بايد به آنها متصف باشند . اتصاف معلمان به صفات پسنديده مي تواند آثار تربيتي مطلوبي داشته باشد .