گفتگو با دكتر علي محمدي رئيس كميسيون عمران شوراي شهر اروميه ؛

فرهنگسازي ركن اصلي توسعه ناوگان حمل و نقل عمومي

از جمله چالش های اساسی مدیریت شهری درجهان امروز مسئله حمل ونقل شهری و رابطه آن با محیط زیست شهری است.امروزه آنچه که متخصصين حمل و نقل جهان برروي آن اتفاق نظر دارند، دستيابي به الگوي حمل و نقل پايدار در شهرهاست تا بتواند چشم انداز شهر سالم، آرام، داراي حمل و نقل سريع، ايمن و كارآمد براي عموم شهروندان را تامين كند. پایداری در حمل ونقل چنین معنا می پذیرد که توسعه حمل ونقل بر مبنای الگويی باشد که با وجود گسترش جمعيت و شهر و توسعه فعاليتهاي اقتصادي، اجتماعي و. . . كه طبيعتاً از عوامل ترافيك زا هستند، شهرها همچنان بدون بروز مشكل ترافيك، به نحومطلوبي پاسخگوي جابجائي هاي مسافر و کالا باشد و باگسترش اين فعاليتها سيستم حمل و نقل به مشكل برخورد نكند و پايدار باقی بماند.

براي آشنايي با وضعيت حمل و نقل عمومي در شهر اروميه به سراغ دكتر علي محمدي رئيس كميسيون عمران، برنامه ريزي و حمل و نقل شهري رفيتم. وي نيز با اذعان با اينكه حمل و نقل عمومي فعلي شهر اروميه چندان مطلوب نيست اما معتقد است راهكار ارتقاي اين بخش نه تحريم استفاده كنندگان بلكه استفاده درست از اين سيستم در راستاي بهبود و ارتقاي آن است.

براي شروع گفتگو از باوري كه نسبت به حمل و نقل عمومي داريد بفرماييد؟

واقعيت امر اينكه در حال حاضر در جامعه امروز حوزه حمل و نقل جزء لاينفك زندگي بشري است. انسان در طول زندگي انواع و اقسام سفرهاي مختلف را تجربه مي كند. امروز مسافر بودن و پرداختن به بحث حمل و نقل با زندگي انسان عجين است. در كشور ما مشابه بعضي از موضوعات ديگر از زندگي هنوز به نقاط بهينه دست نيافته ايم. چون صنعت حمل و نقل در ايران نوپاست.

 معتقدم براي اين صنعت نوپا كه امروز رنگ فرسودگي به خود گرفته بايد براي بهنيه سازي سيستم حمل و نقل شهري تلاش كنيم. بايد براي مردم فرهنگ استفاده از حمل و نقل عمومي  و حتي استفاده از وسائط شخصي را بشناسانيم. مردم در جريان زندگي روزمره يكسري كارهايي را روتين انجام مي دهند كه برنامه ريزي دقيقي براي وقت و هزينه هاي صرف شده آن ندارند.  و اين مي طلبد به روشهاي مختلف براي آگاه سازي و آگاهي دهي به مردم از جمله اقشار آسيب پذيرو كم درآمد از طريق مديريت شهري از جمله شورا و شهرداري و استانداري روشهايي تزريق شوند تا مردم آگاهي يابند و براي زندگي خودشان  و رسيدن به نقطه مطلوب برنامه ريزي كنند.

در اين راستا توصيه اي كه براي مردم دارم اين است عليرغم اينكه هنوز حوزه حمل و نقل عمومي ناوگان اتوبوس و تاكسي چندان قابل اتكا نيست ولي تقاضا داريم استفاده كنند. چون با صرف هزينه هاي كم كمك بزرگي براي توسعه حمل و نقل شهري انجام مي دهند و هم در خصوص صرف هزينه هاي زندگي خوشان بهينه رفتار خواهند كرد.

به رفتار مردم اشاره كرديد. در حال حاضربر اساس آمارهاي موجود استفاده از خودروهاي شخصي در شهري مثل اروميه روبه افزايش است در اين رابطه چه راهكاري پيشنهاد مي كنيد.

مردم استفاده ازخودروي شخصي را كوتاه و بهينه مي دانند و تصور دارند اگر با وسيله نقليه شخصي تردد كنند در زمان و هزينه به نفعشان است. در حالي كه اينطور نيست.هر وسيله اضافه اي كه به سطح شهر اضافه مي شود در مقابل آن بار ترافيك زياد و از سوي ديگر موجب مي شود تا شاغلين حوزه حمل و نقل عمومي درآمد منطقي لازم را كسب نكرده و اين امر از كيفيت خدمات رسانِي كاسته و مهم تر از همه بر حجم ترافيك افزوده و بر رفتارهاي مردم در قبال هم تاثير منفي مي گذارد.

مردم مي گويند وضعيت ناوگان حمل و نقل عمومي مناسب نيست و شهرداري هم رسيدگي نمي كند؟ من مي گويم وقتي بخش خصوصي سكاندار بخش اعظمي از ناوگان حمل و نقل عمومي است و درآمدشان به دليل عدم استفاده مردم تامين نمي شود چطور مي توانند براي نوسازي ناوگان قانع شوند!

شوراي شهر در خصوص نوسازي ناوگان چه برنامه هايي دارد؟

يكي از سياستهاي ما نوسازي حمل و نقل عمومي شهر اروميه از طريق بخش خصوصي است. جا دارد از مردم كه سرمايه دارند دعوت كنم به اين بخش ورود يابند.اين بخش يك بخش مستحكم و مناسب براي سرمايه گذاري است. بجاي حضور در بخش هايي كه اشباع شده مي توان در اين حوزه سرمايه گذاري و سود بيشتري كسب كرد. اين دو حسن دارد اول اينكه مردم مي بينند اتوبوس جديد وارد چرخه شده و رغبت براي استفاده از آن افزايش مي يابد. دوم اينكه مردم سعي مي كنند براي مسيرهاي نزديك از ماشين خودشان استفاده نكنند واين يعني كاهش حجم ترافيك در بافت مركزي.

اين نكته مهم را بايد در نظر داشت كه متاسفانه بخشي از مردم ما هنوز برنامه مدوني براي زندگي ندارند و به عنوان نمونه در بحث حمل و نقل عمومي هنوز روشهاي سنتي از جمله استفاده از خودورهاي شخصي را در پيش گرفته اند كه اين كار ضمن تحميل هزينه هاي مازاد مانع رفاه مردم در دراز مدت مي شود.

بدون برنامه ريزي براي خودمان سفر توليد مي كنيم. بايد در زندگي تغيير ايجاد كنيم. همگام با شرايط روز زندگي را تنظيم كنيم و گرنه در آينده دچار مشكل بزرگي مي شويم . در زندگي هزينه هاي نامرئي داريم. هزينه هاي به حساب نيامده اي كه عملا پرداخت مي كنيم اما متوجه نيستيم. و تداوم اين روند موجب بي اعتمادي به زندگي مي شود.

امروزه نقش و سهم چشم گیر حمل و نقل در برنامه های توسعه پایدار انکارناپذیر و قابل تامل است. رفع چالش های صنعت حمل و نقل به خصوص در حوزه درون شهری نیاز به پویایی در مدیریت کلان این سیستم و تعامل سازنده و بهره گیری از تجارب و دانش و علوم در سطح بین المللی و بومی سازی آن ها جهت ایجاد سلامت جسمی و روانی جامعه و حمل و نقل بهینه شهری دارد.
فرهنگ، جزء لاینفک زندگی شهری و نظم و انضباط از الزامات زندگی در شهر است و با انجام کارهای اثربخش و قابل اندازه گیری می بایست در مسیر فرهنگ سازی در شهر و انتظام بخشی به جامعه حرکت کنیم. فراهم کردن بستری مناسب برای استفاده از وسایل حمل و نقل عمومی نیازمند فرهنگ سازی است که با برنامه ریزی در حوزه مدیریت فرهنگی و اجتماعی میسر می شود و می تواند نقش بسزایی در بهبود چالش‌های اقتصاد، انرژی و محیط‌ زیست باشد و کیفیت بهتری از زندگی برای ما به ارمغان آورد.

وقتي كه در كشور انگليس بودم اساتيد دانشگاه با وجود بهره مندي از وسائط شخصي مدرن اما ترجيح مي دانند از اتوبوس استفاده كنند حتي خود من در آن 6 سال زندگي در آنجا عمدتا از دورخه استفاده مي كردم اما اينجا ( با خنده ) نمي توانم. چون مردم با ديدن من سوال مي كنند كه چي شده؟ چرا با دوچرخه؟ ماشين نداريد و از اين دست سوالات....

عمده چالش هاي حمل و نقل شهري اروميه را اشاره مي كنيد.

بدون رودربايستي بايد عرض كنم سيستم مديريت شهري نتوانسته سيستم مناسب حمل و نقل شهري را در سطح شهر داير كند ويكي از علل آن هم عدم تامين درآمد كافي افراد شاغل در اين صنعت است. تعداد و وضعيت اتوبوس ها مناسب نيست. البته اخيرا تعدادي اتوبوس جديد وارد شده و در اينجا بادي از شهرداري تشكر كرد اما اين شهر نيازمند اتوبس هايي مدرن است.

به دليل بيكاري مفرط در جامعه صنعت حمل و نقل عمومي خدشه دار شده است. افرادي فاقد مجوز بخشي از حمل مسافر را عهده دار شده اند وبه ناوگان حمل و نقل عمومي ضربه وارد مي كنند. اين امروزبراي ما تبديل به چالشي شده است. اعتقاد دارم بايد اين حوزه را بيشتر حمايت كرد. اين صنعت در راستاي اشتغال زايي و كاهش ترافيك و رفاه مردم است.

برنامه شوراي شهر براي حل اين چالش ها چيست؟

شوراي اسلامي شهر اروميه سياستگذاري بودجه 95 را با شعار توسعه و نوسازي ناوگان حمل و نقل عمومي بنا نهاده است. شعار ما شعار حمل و نقل است. سياست گذاري براي حمل و نقل ريلي يكي از اهداف مدنظر ماست. عليرغم انتقادات در خصوص ايجاد تراموا در اروميه اما خواهيد ديد با برقراري تراموا رغبتي براي استفاده از آن و حمل و نقل عمومي در مردم ايجاد مي شود. خريد اتوبوس هاي جديد، تهيه بسته هاي سرمايه گذاري و مشوق هاي لازم براي سرمايه گذار، نوسازي ناوگان تاكسيراني و حمايت از اين ناوگان از ديگر برنامه هاي شوراي شهر اروميه است.

 استراتژی های نوین حمل و نقل شهرها مبتنی بر سياست حمل و نقل پايدار بر؛ توسعه كيفي و كمي حمل و نقل عمومي، افزايش قابليت پياده روي يا افزايش پتانسيل استفاده از سيستم هاي غير موتوري شامل پياده روي و دوچرخه سواري، مديريت تقاضاي سفر، کاهش استفاده از خودروي شخصي و ارتقاء فرهنگ ترافيك تاکید دارد ديگر برنامه هايي است كه با مشاركت و همراهي ساير ارگانها دنبال مي كينم.البته معتقدم فرهنگسازي براي استفاده از وسائط نقليه عمومي نقش انكار ناپذيري در توسعه اين ناوگان دارد و اين امر نيز همت جمعي مي طلبد.

منبع : هفته نامه تخصصی حمل ونقل

ویژه استان آذربایجان غربی