نقش معلم در تعليم و تربيت؛
یادداشت دکتر محمدرضا علیزاده امامزاده رئیس کمسیون فرهنگی و اجتماعی شورای اسلامی شهر ارومیه
بسمه تعالی»
نقش معلم در تعليم و تربيت؛
معلمان، يکی ازاقشار شريف اجتماع به حساب می آيند اين امر به خاطر شرافت مسئوليت هايی است که معلمان عهده دار آنها هستند تعليم و تربيت دو مسئوليت مهمی است که معلمان به آنها مبادرت مي ورزند و لذا معلمان هم در پيشرفت های علمی جامعه و هم در تربيت و پرورش انسانهای مفيد و مسئوليت شناس نقش قابل توجهی را ايفا می کنند.
آنان رکن اساسی نظام آموزشی و تربيتی به حساب می آيند و موفقيت يا عدم موفقيت اين نظام در دستيابی به اهداف خود تا حدود زيادی وابسته به تلاش ها و فعاليت های معلمان است.
معلمی، در حقيقت يک مسئوليت است، مسئوليتی بزرگ و تعيين کننده در اهميت وظيفه و مسئوليتی که معلمان بر عهده دارند، همين بس که امام خمينی (ره)، معلمی را شغل انبيا می داند.
انبيای الهی ، معلمان بزرگ بشريت هستند و يکی از رسالت های مهم آنها به نقل قرآن کریم تعليم بشر است، تعليمی که متضمن سعادت انسانهاست و آنها را به راه مستقيم الهی هدايت ميکند.
معلمان نيز بايد با پيروی از پيامبران، نقش و مسئوليت معلمی را به خوبی به انجام رسانند.
اسلام براي علم اندوزی، اهميت فراوانی قائل است. آمده است که پيامبر اسلام (ص) در مسجد خود به دو جلسه گذشتند و فرمودند: "هر دو بر خير هستند؛ اما يکی از اين دو از ديگری برتر است؛ دسته اول دعا ميکنند و به سوی خدا رو می آورند. خداوند اگر بخواهد خواسته آنان را بر می آورد و اگر بخواهد از آنان منع مي کند. اما گروه دوم فقه علم می آموزند و به نادانان آموزش می دهند، پس اينان برتر هستند و من هم معلم برانگيخته شده ام، پس ميان گروه دوم نشست."
درست است که هدايت انسان به سوی خدا، امر بسيار مهمي است و کاری که معلم در اين راستا با آموزش های خود انجام می دهد، بسيار با ارزش است . اما، اينگونه نيست که علوم ديگر مانند علوم تجربی که پيشرفت های ماده جوامع اسلامی را موجب ميشوند کم اهميت تلقی شوند. معلمانی که به تدريس و آموزش اينگونه علوم می پردازند، کار مهمي را انجام ميدهند.
آنان با اين کار، موجبات پيشرفت های علمی و مادی جامعه اسلامی و استقلال و خود کفايی آن را فراهم ميسازند و اگر اين کار را با انگيزه و نيت الهی انجام دهند، بی ترديد ، کارشان جنبه الهی خواهد داشت و در نزد خدا ماجور خواهند بود . در منطق الهی، همه علومی که مفيد به حال جامعه هستند ، با ارزش تلقی ميشوند؛ چه اينکه علوم اسلامی به معنی اخص کلمه باشند و چه علومی که موجبات پيشرفت های جامعه اسلامی در ابعاد مختلف را فراهم مي گردانند و زمينه ساز خودکفايی و بی نيازی جامعه از ديگران ميشوند.
در کنار تعليم، کار مهم ديگری که معلمان انجام مي دهند، تربيت است. معلمان، چه اينکه مستقيماً در کار تربيت و پرورش دست اندر کار باشند و چه اينکه، مستقيم به اين کار مبادرت نکنند، در هر دو حال، در تربيت متعلمين، نقش ايفا مي کنند. معلمينی که مستقيماً در کار تربيت، مشغول هستند از تأثيرات مستقيمی در تربيت دانش آموزان برخورداند.
ديگر معلمان نيز با منش و رفتارهای خود در پرورش متعلمان اثر ميگذارند بنابراين، بر همه معلمان لازم است با اتصاف به صفات حسنه، تلاش کنند آثار تربيتی مطلوبی در متعلمين ايجاد کنند.
ايمان، پاکی ، درستکاری ، مسئوليت شناسی و جديت در امر تدريس، متصف بودن به اعمال صالح، حسن خلق، پرهيز از رياکاری، صداقت ،فروتنی، عدالت، رعايت حقوق دانش آموزان، علو همت و عفت نفس از جمله صفاتی هستند که معلمان بايد به آنها متصف باشند. اتصاف معلمان به صفات پسنديده می تواند آثار تربيتی مطلوبی داشته باشد.
نویسنده : دکتر محمدرضاعلیزادهامامزاده رئیس کمیسیون فرهنگی-اجتماعی شورای اسلامی شهر اورمیه؛